بهترین اپلیکیشن‌های یادگیری زبان

امروزه یادگیری زبان‌های جدید به لطف فناوری آسان‌تر و سرگرم‌کننده‌تر از همیشه شده است. کافیست یک گوشی هوشمند داشته باشید تا با بهترین اپلیکیشن‌های یادگیری زبان بتوانید در هر زمان و مکان زبان دلخواهتان را تمرین کنید. در این مقاله قصد داریم چهار اپلیکیشن مطرح در این زمینه دولینگو (Duolingo)، ماندلی (Mondly)، بوسو (Busuu) و ممرایز (Memrise)  را به صورت جامع بررسی و مقایسه کنیم. هر کدام از این برنامه‌ها رویکرد و امکانات خاص خود را دارند و برای نیازها و سلیقه‌های متفاوتی مناسب هستند. در ادامه، ضمن نگاهی دقیق به روش یادگیری، امکانات، کیفیت محتوا، رابط کاربری، نسخه‌های رایگان و پرمیوم ، زبان‌های پشتیبانی‌شده و میزان تاثیرگذاری هر یک، به شما کمک می‌کنیم بهترین گزینه را برای هدف‌های زبانی خود بیابید.

دولینگو (Duolingo)  یادگیری زبان در قالب بازی

دولینگو شناخته‌شده‌ترین اپلیکیشن آموزش زبان در جهان است که با رویکرد گیمیفیکیشن (بازی‌سازی) انقلابی در یادگیری زبان ایجاد کرده است. این برنامه که در سال ۲۰۱۲ معرفی شد، هم‌اکنون بیش از ۵۰۰ میلیون کاربر ثبت‌نام‌شده در سراسر دنیا دارد و حدود ۴۰ زبان زنده دنیا (از جمله انگلیسی، اسپانیایی، فرانسه، آلمانی، ترکی استانبولی، روسی و غیره) را از طریق بیش از ۱۰۰ دوره آموزشی مختلف ارائه می‌کند. دولینگو پربارگیری‌ترین اپ آموزشی دنیاست و ماموریت خود را «آموزش رایگان، سرگرم‌کننده و در دسترس همگان» تعریف کرده است.

دولینگو درس‌ها را به واحدهای کوچکی تقسیم کرده که هر کدام مهارت خاصی مثل واژگان، گرامر یا شنیداری را تقویت می‌کنند. تمرین‌ها شبیه یک بازی طراحی شده‌اند؛ برای مثال باید جمله‌ها را ترجمه کنید، جای خالی را پر کنید یا به پرسش‌های چندگزینه‌ای پاسخ دهید. این ساختار مرحله‌ای و امتیازدهی باعث می‌شود یادگیری اعتیادآور و جذاب باشد. شما با خرید اکانت دولینگو با تکمیل هر درس امتیاز (XP) کسب می‌کنید و با حفظ زنجیره روزانه (Streak) انگیزه خود را بالا نگه می‌دارید. وجود شخصیت بامزه جغد سبز رنگ (Duo) و چالش‌های متنوع، فرآیند یادگیری را از حالت یکنواخت خارج کرده و شبیه یک بازی سرگرم‌کننده کرده است. تحقیقات مستقل نیز موثر بودن علمی این روش را تایید کرده‌اند؛ به طوری که یادگیری با دولینگو نتایج رضایت‌بخشی در تقویت مهارت‌های خواندن، شنیدن و صحبت کردن داشته است. هر درس کوتاه و مفید طراحی شده تا بتوانید حتی در چند دقیقه زمان خالی، چیزی جدید یاد بگیرید. از ویژگی‌های جالب دولینگو «داستان‌های کوتاه» (Stories) و پادکست‌های آموزشی برای برخی زبان‌هاست که مهارت درک مطلب و شنیداری را در قالب قصه و گفتگو تقویت می‌کند.

فضای دولینگو رنگارنگ، کارتونی و کاربرپسند است. این اپلیکیشن با استفاده از بهترین‌های هوش مصنوعی و علوم زبان‌شناسی، شما را در سطح و سرعت مناسب نگه می‌دارد. هر درس شامل تصاویر، صداهای ضبط‌شده توسط گویشوران بومی و گاهی انیمیشن است که یادگیری را جذاب‌تر می‌کند. دولینگو از تکنیک تکرار با فاصله (spaced repetition) نیز بهره می‌برد تا واژگانی که یاد گرفته‌اید در فواصل زمانی مشخص برای مرور به شما نمایش داده شوند و بهتر در حافظه بلندمدت ثبت شوند. بخش «گفتگو» نیز به شما امکان می‌دهد تلفظ خود را ضبط کرده و توسط سیستم تشخیص گفتار بررسی کنید. البته تمرکز دولینگو بیشتر بر خواندن و نوشتن است و تمرین مکالمه آزاد چندانی ندارد. با این حال، افزودن المان‌های بازی مانند جان (قلب)‌های محدود برای پاسخ‌های نادرست، جدول رتبه‌بندی هفتگی کاربران و نشان‌ها (Badge) باعث شده کاربران حس رقابت و انگیزه بیشتری برای ادامه یادگیری داشته باشند. به گفته خود شرکت دولینگو، ترکیب این عناصر گیمیفیکیشن، عادت به یادگیری روزانه را در کاربران نهادینه کرده است.

دولینگو برای گویشوران زبان‌های مختلف دوره‌هایی ارائه می‌دهد. برای فارسی‌زبانان متاسفانه هنوز دوره ویژه‌ای مثلاً برای یادگیری انگلیسی به فارسی در دسترس نیست و زبان فارسی در فهرست زبان‌های دولینگو وجود ندارد. بنابراین کاربران ایرانی که می‌خواهند از دولینگو استفاده کنند، بهتر است رابط برنامه را انگلیسی انتخاب کنند و مثلاً یک دوره «انگلیسی برای گویشوران عربی» یا «انگلیسی برای گویشوران ترکی» را بگذرانند (یا اگر اندکی انگلیسی بلد هستند، مستقیم دوره‌های یادگیری زبان‌های دیگر از مبدا انگلیسی را شروع کنند). با این وجود، دولینگو برای کسانی که دانش پایه‌ای از انگلیسی دارند، ده‌ها زبان مختلف را آموزش می‌دهد؛ از زبان‌های پرطرفداری چون اسپانیایی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی، ژاپنی، کره‌ای، چینی، روسی و عربی گرفته تا زبان‌های کمتر رایج مانند سوئدی، هلندی، ایرلندی یا حتی زبان‌های ساختگی مثل اسپرانتو و ناوی. این تنوع بالا یکی از نقاط قوت اصلی دولینگو است که باعث می‌شود کاربران با هر علاقه‌ای بتوانند زبان دلخواهشان را پیدا کنند. البته گستردگی زبان‌ها به این معنی نیست که همه دوره‌ها از نظر کیفیت یکسان‌اند؛ معمولا دوره‌های معروف‌تر (مثل اسپانیایی و فرانسوی) محتوای کامل‌تر و بروزرسانی‌های بیشتری دارند، در حالی که دوره‌های کم‌طرفدار ممکن است محدودتر باشند.

ماندلی (Mondly)  تمرکز بر مکالمه و فناوری‌های نوین

ماندلی یکی دیگر از اپلیکیشن‌های محبوب یادگیری زبان در سال‌های اخیر است که رویکردی مدرن و مبتنی بر مکالمه را در پیش گرفته. این برنامه که در سال ۲۰۱۴ معرفی شد، به سرعت رشد کرد و هم‌اکنون بیش از ۱۰۰ میلیون کاربر در سراسر جهان دارد. شرکت انتشاراتی Pearson در سال ۲۰۲۲ ماندلی را به عنوان یک محصول موفق تصاحب کرد و اکنون تحت عنوان Mondly by Pearson نیز شناخته می‌شود. ماندلی شعار جذابی دارد: «یادگیری زبان در چند دقیقه در روز». این اپ با درس‌های کوتاه روزانه به کاربران کمک می‌کند بدون فشار و خستگی، کم‌کم یک زبان جدید را بیاموزند.

تمرکز اصلی ماندلی بر آموزش جملات و عبارات کاربردی در مکالمات روزمره است. هر درس ماندلی حدود ۵ دقیقه زمان می‌برد و شما را با واژه‌ها و عبارات کلیدی یک موضوع آشنا می‌کند. برای مثال، درس مربوط به احوال‌پرسی، شما را با جمله‌های رایج سلام و خداحافظی آشنا می‌کند یا در درس مربوط به رستوران یاد می‌گیرید چگونه غذا سفارش دهید. به جای حفظ لیست بلندبالایی از لغات منفرد، ماندلی آموزش را حول عبارات مفید در موقعیت‌های واقعی سازمان‌دهی کرده است. این کار به شما کمک می‌کند زبان را همان‌طور که در زندگی واقعی به کار می‌رود یاد بگیرید. سپس با تکرار و تمرین این عبارات در قالب‌های مختلف (ترجمه، جای‌خالی، تطبیق صوت با متن و غیره) هم معنی واژه‌ها را می‌آموزید، هم ساختار جمله‌بندی را. جالب اینکه ماندلی بخش‌هایی به نام مکالمه تعاملی دارد؛ در این قسمت شما در یک گفتگو شرکت می‌کنید و باید به سوالاتی که از شما پرسیده می‌شود شفاهی پاسخ دهید. اپلیکیشن با استفاده از فناوری تشخیص گفتار پیشرفته، پاسخ شما را گوش می‌کند و در صورت صحیح بودن، گفتگو را پیش می‌برد. این قابلیت حس داشتن یک مربی خصوصی در جیب را به شما می‌دهد.

امکانات و فناوری‌های نوین: ماندلی به خاطر به‌کارگیری فناوری‌های جذاب در آموزش زبان معروف است. یکی از ویژگی‌های کلیدی آن سیستم تشخیص گفتار پیشرفته است که تلفظ شما را تحلیل کرده و بازخورد فوری می‌دهد. وقتی کلمه یا عبارتی را بلند تکرار می‌کنید، برنامه به دقت گوش می‌دهد و اگر درست بگویید، پیام مثبتی نمایش می‌دهد یا در صورت لزوم تکرار آن را از شما می‌خواهد. این روش به بهبود تلفظ و اعتمادبه‌نفس در صحبت‌کردن کمک زیادی می‌کند. ماندلی همچنین از صدای ضبط‌شده گویندگان بومی بهره می‌برد که کاملا شفاف و طبیعی است؛ به این ترتیب گوش شما با لحن و لهجه واقعی زبان مقصد آشنا می‌شود. یکی دیگر از امکانات خلاقانه خرید اکانت Mondly چت‌بات هوشمند آن است. شما می‌توانید با یک ربات گفتگو که برای تمرین زبان طراحی شده چت کنید؛ ربات سوال‌هایی می‌پرسد و پاسخ‌های شما را متوجه می‌شود و اصلاح می‌کند. این شبیه‌سازی مکالمه، راهی بی‌خطر برای تمرین دیالوگ فراهم می‌کند. افزون بر این‌ها، ماندلی دارای بخش واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR) نیز هست. در حالت AR اگر دوربین گوشی را روشن کنید، یک معلم مجازی روی تصویر دنیای واقعی ظاهر می‌شود و با شما تمرین می‌کند. در نسخه VR (که با هدست‌های واقعیت مجازی مثل Oculus کار می‌کند)، می‌توانید خود را در محیط‌های شبیه‌سازی‌شده مثل رستوران، هتل یا تاکسی قرار دهید و مکالمه‌هایی را که در آن موقعیت‌ها رخ می‌دهد تمرین کنید. این قابلیت‌ها ماندلی را یک سروگردن از نظر تجربه تعاملی بالاتر می‌برد و یادگیری را بسیار جالب و ملموس می‌کند. البته استفاده از VR نیاز به تجهیزات مخصوص دارد و برای همه در دسترس نیست، اما همان درس‌های معمولی با صوت و تصویر هم به خوبی حس حضور در موقعیت را القا می‌کنند.

فضای کاربری ماندلی مدرن، زیبا و مینیمال است. در صفحه اصلی یک نقشه درختی از درس‌ها و موضوعات می‌بینید که به صورت مرحله‌ای باز می‌شوند. هر روز نیز یک درس روزانه (Daily Lesson) به شما پیشنهاد می‌شود که حکم مرور و یادگیری مستمر را دارد. طراحی آیکون‌ها و تصاویر جذاب و رنگارنگ است و حس مثبتی به کاربر می‌دهد. در عین حال، پیچیدگی اضافه‌ای در کار نیست و همه‌چیز ساده و سرراست طراحی شده تا از یادگیری منحرف نشوید. ماندلی مثل یک بازی، امتیاز و نشان هم دارد؛ برای تکمیل درس‌ها امتیاز کسب می‌کنید و می‌توانید رکورد خود را در مقایسه با سایر زبان‌آموزان ببینید. این عناصر انگیزشی، شما را ترغیب می‌کنند هر روز وقتی را به برنامه سر بزنید و نگذارید زنجیره یادگیری‌تان قطع شود.

همان‌طور که اشاره شد، ماندلی ادعا می‌کند که ۴۱ زبان مختلف را آموزش می‌دهد. این زبان‌ها شامل موارد بسیار متنوعی هستند؛ از زبان‌های معروف اروپا (انگلیسی، اسپانیایی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی، پرتغالی و …) گرفته تا زبان‌های آسیایی (چینی ماندارین، ژاپنی، کره‌ای، هندی)، زبان‌های خاورمیانه‌ای (عربی، عبری، ترکی استانبولی، فارسی) و حتی چند زبان آفریقایی (مانند آفریکانس). تنوع گسترده ماندلی به این معناست که احتمالا زبان مورد نظر شما در آن پیدا می‌شود. نکته مهم‌تر اینکه ماندلی اجازه می‌دهد شما زبان رابط را هم انتخاب کنید. یعنی مثلا اگر فارسی‌زبان هستید، می‌توانید درس‌ها را از فارسی به انگلیسی یا هر زبان دیگری که می‌خواهید تنظیم کنید. این ویژگی برای کسانی که انگلیسی قوی‌ای ندارند بسیار ارزشمند است، چون می‌توانند مثلا «آلمانی را از فارسی» یا «ترکی را از فارسی» یاد بگیرند. البته ممکن است همه ترکیب‌های زبانی موجود نباشد، ولی بسیاری از زبان‌های پرطرفدار از زبان فارسی هم قابل دسترس‌اند. بنابراین ماندلی از نظر پوشش زبان‌ها (چه زبان مقصد، چه زبان مبدا) یکی از غنی‌ترین پلتفرم‌های یادگیری زبان محسوب می‌شود.

بوسو (Busuu)  کلاس زبان در جیب شما با کمک جامعه جهانی

بوسو نام خود را از یک زبان در حال انقراض در کامرون گرفته است و ایده اصلی آن این است که یادگیری زبان را با تعاملات اجتماعی و تصحیح همتا (Peer Review) ترکیب کند. این اپلیکیشن در سال ۲۰۰۸ راه‌اندازی شد و یکی از پیشگامان آموزش زبان آنلاین محسوب می‌شود. در حال حاضر بیش از ۱۲۰ میلیون نفر در سراسر دنیا در Busuu ثبت‌نام کرده‌اند و این پلتفرم بارها به عنوان یکی از بهترین‌های حوزه آموزش زبان انتخاب شده است. Busuu در سال‌های اخیر توسط شرکت Chegg خریداری شد و با سرمایه‌گذاری بیشتر، امکانات جدیدی به آن افزوده شده است.

بوسو در واقع شبیه یک دوره آموزشی کامل زبان عمل می‌کند که توسط کارشناسان و بر اساس چارچوب معیار اروپایی (CEFR) طراحی شده است. برای هر یک از زبان‌های ارائه‌شده، دوره‌هایی از سطح مبتدی (A1) تا متوسط رو به پیشرفته (B2 یا حتی C1 برای برخی زبان‌ها) دارد. در هر سطح، درس‌ها به صورت درس‌های کوتاه و تعاملی سازمان یافته‌اند. هر درس معمولاً با آموزش چند لغت جدید شروع می‌شود، سپس به کمک فلش‌کارت یا تصویر آن کلمات را یاد می‌گیرید. بعد از آن یک دیالوگ یا متن کوتاه می‌آید که آن لغات در جمله‌های واقعی به کار رفته‌اند. تمرین‌هایی برای درک مطلب، کامل کردن جاهای خالی، مرتب کردن جملات، تمرین تلفظ و حتی تمرین گرامر مربوط به آن درس انجام می‌دهید. بوسو تاکید ویژه‌ای بر گرامر دارد و تقریبا در هر سطح، نکات گرامری مهم (مثل زمان‌ها، حروف اضافه، ساختار جمله و غیره) را در قالب درس‌های جداگانه آموزش می‌دهد و سپس شما را وادار به استفاده از آن ساختارها در تمرین‌ها می‌کند. این رویکرد ساختارمند باعث می‌شود که قدم‌به‌قدم مانند یک کلاس واقعی، مهارت‌های زبانی خود را بسازید.

مهم‌ترین ویژگی بوسو که آن را از سایر اپ‌ها متمایز می‌کند، امکان تصحیح تمرین‌ها توسط افراد بومی زبان است. در پایان بسیاری از درس‌های اکانت Busuu از شما خواسته می‌شود یک تمرین آزاد انجام دهید؛ مثلاً چند جمله درباره موضوع درس بنویسید یا صدای خود را ضبط کرده و درباره آن موضوع صحبت کنید. اینجاست که شبکه اجتماعی Busuu وارد عمل می‌شود. سایر کاربران برنامه که زبان مادری‌شان همان زبانی است که شما در حال یادگیری‌اش هستید، می‌توانند نوشته یا صدای شما را ببینند/بشنوند و برایتان تصحیح کنند. آن‌ها غلط‌های احتمالی را گوشزد می‌کنند، شکل درست جمله را پیشنهاد می‌دهند یا تلفظ شما را ارزیابی می‌کنند. شما نیز متقابلاً می‌توانید تمرین‌های زبان‌آموزانی را که در حال یادگیری فارسی یا هر زبانی که شما بلدید هستند اصلاح کنید. این سیستم «دهکده جهانی زبان‌آموزان» باعث می‌شود یک تعامل دوسویه شکل بگیرد و حس یک کلاس واقعی که در آن همکلاسی‌ها و معلم اشتباهات را گوشزد می‌کنند، ایجاد شود. بسیاری از کاربران Busuu اذعان کرده‌اند که این بازخورد انسانی ارزشمندترین بخش برنامه است، چون نکاتی را یاد می‌گیرند که شاید یک نرم‌افزار خشک متوجه آن نشود (مثل ظرایف فرهنگی، کاربرد محاوره‌ای عبارات و غیره). البته کیفیت این بازخوردها همیشه یکنواخت نیست و بستگی به میزان مشارکت کاربران دارد. گاهی ممکن است تمرین شما سریعا توسط چند نفر بازبینی شود و نکات خوبی بگیرید، و زمانی هم ممکن است مدت بیشتری طول بکشد تا کسی آن را ببیند. با این وجود، Busuu با داشتن میلیون‌ها کاربر فعال، عموماً جامعه پویایی دارد و احتمال دریافت پاسخ مناسب بالا است. علاوه بر این، می‌توانید کاربران فعال را به لیست دوستان خود اضافه کنید و به صورت متقابل به پیشرفت هم کمک کنید. این حس اجتماع و دوستی به حفظ انگیزه یادگیری در طولانی‌مدت کمک شایانی می‌کند.

رابط کاربری Busuu شیک، منظم و حرفه‌ای است. خبری از کاراکترهای کارتونی یا فضای بازی‌گونه نیست؛ در عوض محیط برنامه بیشتر شبیه یک پلتفرم آموزشی مدرن است. هر درس شامل تصاویر واقعی، کلیپ‌های صوتی با صدای افراد بومی و حتی گاهاً ویدیوهای کوتاه مکالمه است که درک شما را از گفتگوهای واقعی تقویت می‌کند. داشبورد Busuu به شما نشان می‌دهد در هر زبان تا کجا پیش رفته‌اید، چند کلمه یاد گرفته‌اید و چه درصدی از دوره را کامل کرده‌اید. یک قابلیت مفید Busuu آزمون تعیین سطح ابتدایی است که می‌تواند تخمین بزند در چه سطحی باید شروع کنید. همچنین بخش واژه‌نامه شخصی دارد که کلمات یادگرفته‌شده را فهرست می‌کند تا بتوانید مرورشان کنید. Busuu از فناوری هوش مصنوعی نیز بهره گرفته تا برنامه مرور (Review) هوشمندی ارائه دهد؛ کلمات و جملاتی که بیشتر با آنها مشکل داشتید را به شما یادآوری می‌کند. ویژگی جالب دیگر Busuu امکان دانلود درس‌ها و استفاده آفلاین است (برای اعضای پریمیوم) که برای زمان‌هایی که به اینترنت دسترسی ندارید مفید خواهد بود. به طور کلی، Busuu ترکیبی از آموزش خودگام (self-paced) و یادگیری تعاملی است؛ هم می‌توانید به تنهایی تمرین کنید، هم از اجتماع آنلاین کمک بگیرید.

Busuu تمرکزش را بر کیفیت دوره‌ها گذاشته تا کمیت زبان‌ها؛ به همین خاطر تعداد زبان‌هایی که ارائه می‌کند محدودتر از دولینگو یا ماندلی است. در حال حاضر ۱۴ زبان زنده دنیا در Busuu قابل یادگیری هستند که عبارت‌اند از: انگلیسی، اسپانیایی، فرانسه، آلمانی، ایتالیایی، پرتغالی (برزیلی)، روسی، چینی (ماندارین)، ژاپنی، عربی، ترکی استانبولی، لهستانی و هلندی (همچنین اخیراً زبان‌های کره‌ای و ویتنامی نیز اضافه شده‌اند). این فهرست اگرچه همه زبان‌ها را پوشش نمی‌دهد، ولی متشکل از پرتقاضاترین زبان‌هاست که ۹۰٪ زبان‌آموزان به دنبال آنها می‌روند. Busuu برای هر یک از این زبان‌ها یک دوره‌ی کامل ارائه می‌کند. زبان فارسی جزو زبان‌های موجود نیست و Busuu رابط کاربری فارسی نیز ندارد. بنابراین کاربران ایرانی باید با زبان واسط دیگری (مثلاً انگلیسی) از Busuu استفاده کنند. کیفیت دوره‌های Busuu عموماً بالا ارزیابی می‌شود، هرچند برخی نقدها اشاره کرده‌اند که محتوای بعضی زبان‌ها ممکن است به اندازه بقیه غنی نباشد؛ برای مثال دوره اسپانیایی بسیار جامع و عالی است، ولی مثلاً دوره لهستانی ممکن است محتوای کمتری داشته باشد. با این حال، تیم Busuu مرتب در حال بهبود دوره‌ها و افزودن تمرین‌های جدید است.

ممرایز (Memrise)  یادگیری لذت‌بخش واژگان با کمک حافظه و خلاقیت

ممرایز با نام بامسمای خود (به معنای «بخاطرسپردن») اپلیکیشنی است که تمرکز اصلی آن بر کمک به شما در یادگیری و به خاطر سپاری سریع واژگان و عبارات جدید است. این پلتفرم در سال ۲۰۱۰ توسط اد کوک (استاد بزرگ حافظه) و دکتر گرگ دتر (متخصص علوم اعصاب در زمینه حافظه از دانشگاه پرینستون) تأسیس شد. ایده اولیه اکانت ممرایز بهره‌گیری از فلش‌کارت‌های دیجیتال همراه با تصاویر ذهنی و تکنیک‌های یادسپاری (mnemonics) بود تا فرآیند یادگیری را آسان‌تر و سریع‌تر کند. به مرور زمان، Memrise رشد زیادی کرد و اکنون بیش از ۶۵ میلیون کاربر از ۱۸۹ کشور دنیا در آن مشغول یادگیری زبان‌های مختلف هستند. این اپلیکیشن نیز جزو بهترین ابزارهای یادگیری زبان به‌شمار می‌آید و چندین جایزه نوآوری کسب کرده است.

هسته اصلی روش ممرایز استفاده از تکرار با فاصله (Spaced Repetition) و تکنیک‌های حافظه‌محور برای یادگیری لغات جدید است. هر زمان که یک واژه یا عبارت جدید در Memrise یاد می‌گیرید، این برنامه در فواصل زمانی مشخص (مثلاً چند ساعت بعد، یک روز بعد، سه روز بعد و …) دوباره آن را به شما نمایش می‌دهد تا کم‌کم از حافظه کوتاه‌مدت به حافظه بلندمدت منتقل شود. این همان ایده فلش‌کارت کلاسیک است که ممرایز آن را به شکلی مدرن و خودکار پیاده‌سازی کرده است. تفاوت Memrise در این است که برای هر کارت لغت یا عبارت، معمولاً یک یادیار یا سرنخ تصویری/داستانی به شما پیشنهاد می‌شود. به عنوان مثال اگر کلمه‌ی فرانسوی “pommes” به معنی سیب‌زمینی را یاد می‌گیرید، ممکن است یک کاربر خلاق تصویری از سیب و مادر (mom) ساخته باشد تا شما pom را با apple (سیب) و mom را با مامان ربط دهید (البته این یک مثال ساده است). این مشارکت جمعی کاربران در ساختن راه‌های یادسپاری (mems) از ویژگی‌های منحصربه‌فرد ممرایز است؛ یعنی دوره‌های آموزشی آن توسط مردم و برای مردم ساخته می‌شود. هر کسی می‌تواند برای یادگیری یک زبان یا موضوع خاص یک دوره در Memrise ایجاد کند و بقیه از آن استفاده کنند. این باعث شده بانک محتوای Memrise فوق‌العاده متنوع و گسترده باشد؛ از دوره‌های رسمی گرفته تا دوره‌های سرگرم‌کننده و غیررسمی. البته درس‌های اصلی و پرطرفدار Memrise توسط خود تیم متخصص آن طراحی شده‌اند (برای حدود ۲۰ زبان اصلی دنیا)، اما هزاران دوره دیگر برای گویش‌ها، لهجه‌ها، موضوعات تخصصی و حتی فرهنگ عامه وجود دارد که همگی حاصل جمع‌سپاری هستند. این روش یادگیری مشارکتی، حس یک باغ دانش را می‌دهد که هر کس دانه‌ای می‌کارد و دیگری برداشت می‌کند.

ممرایز در سال‌های اخیر امکانات خود را فراتر از فلش‌کارت‌های متنی گسترش داده است. اکنون یکی از محبوب‌ترین بخش‌های آن بخش “با اهالی محلی بیاموز” (Learn with Locals) است. در این قسمت، برای بسیاری از کلمات و عبارات، ویدیوهای کوتاه از افراد بومی‌زبان پخش می‌شود که آن کلمه یا جمله را در حالت طبیعی بیان می‌کنند. دیدن حالت چهره، حرکات دست و شنیدن لحن واقعی آنها، حس حضور در محیط آن زبان را القا می‌کند و یادگیری را عمیق‌تر و جذاب‌تر می‌سازد. مثلا در حال یادگیری عبارت “How are you?” هستید، یک ویدیو می‌بینید که شخصی در خیابان لندن همین را می‌گوید. این تجربه نزدیک‌ترین چیز به قرار گرفتن در کشور مقصد است و به تقویت مهارت شنیداری و تلفظ شما بسیار کمک می‌کند. همچنین Memrise تمرین‌های متنوعی ارائه می‌دهد: گوش کردن و انتخاب معنی درست، تایپ کردن دیکته کلمات، مسابقه سرعت (Speed Review) برای مرور سریع تعداد زیادی لغت، و تمرین‌های چندگزینه‌ای. یک قابلیت جالب، امکان تنظیم هدف روزانه (Daily Goal) است؛ مثلاً تعیین می‌کنید روزی ۱۵ دقیقه یا ۳۰ لغت جدید بخوانید و برنامه به شما یادآوری می‌کند که هدفتان را کامل کنید. مقدار کمی امتیازدهی و رقابت هم وجود دارد؛ مثلا امتیاز جمع می‌کنید و می‌توانید رتبه خود را بین کاربران آن دوره ببینید، اما این جنبه خیلی پررنگ نیست و بیشتر انگیزه فردی مطرح است. ممرایز اخیراً مانند سایر رقبا به سراغ فناوری هوش مصنوعی مکالمه نیز رفته و ربات گفتگو یا همان MemBot را معرفی کرده است. MemBot یک چت‌بات مبتنی بر GPT است که می‌توانید با آن در موضوعات مختلف حرف بزنید تا مهارت مکالمه خود را تقویت کنید. مثلا به ربات می‌گویید بیا درباره سفر حرف بزنیم، سپس ربات به زبان مقصد با شما گفتگو می‌کند، اشتباهاتتان را اصلاح کرده و کلمات جدید پیشنهاد می‌دهد. این قابلیت نیازمند اشتراک پولی است اما گام بزرگی است تا Memrise از حالت فلش‌کارتی صرف خارج شده و تمام مهارت‌ها را پوشش دهد.

اپلیکیشن Memrise طراحی ساده و صمیمانه‌ای دارد. در صفحه اصلی دوره‌ای که می‌گذرانید، لغات جدیدی که در نوبت یادگیری هستند و همچنین لغاتی که موعد مرورشان رسیده نمایش داده می‌شود. شما می‌توانید انتخاب کنید که درس جدید بخوانید یا لغات قبلی را مرور کنید. رنگ‌های روشن و آیکون‌های دوستانه در طراحی به کار رفته تا یادگیری را دلپذیر کند. نسخه وب Memrise نیز وجود دارد که امکانات مشابهی ارائه می‌دهد، هرچند طبق تجربه کاربران، نسخه موبایل روان‌تر و دلچسب‌تر طراحی شده است و وب‌سایت قدری ساده‌تر است. در مجموع کار با Memrise خیلی راحت است و نیاز به راهنما ندارد؛ هر بخش به وضوح مشخص شده که برای چه کاریست. از نظر فنی نیز برنامه سبک و سریع است و حتی با اینترنت‌های متوسط هم ویدیوها را خوب پخش می‌کند.

Memrise طیف وسیعی از زبان‌ها را پوشش می‌دهد، به دو شکل: دوره‌های رسمی و دوره‌های ساخته‌شده توسط جامعه. در بخش دوره‌های رسمی، حدود ۲۳ زبان زنده دنیا آموزش داده می‌شوند (از جمله انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی (اروپایی و مکزیکی)، آلمانی، ایتالیایی، روسی، چینی، ژاپنی، کره‌ای، عربی، ترکی، پرتغالی (برزیلی و اروپایی)، سوئدی، نروژی، دانمارکی، هلندی، لهستانی، و حتی زبان‌هایی مثل ایسلندی، اسلونیایی، منگولی و یوروبا که کمتر در اپ‌های دیگر دیده می‌شوند). برای فارسی‌زبانان نیز دوره رسمی “یادگیری انگلیسی” موجود است. گذشته از این‌ها، در بخش دوره‌های کاربری، تقریبا هر زبانی که فکرش را بکنید یافت می‌شود؛ چون کاربران خود دوره ساخته‌اند. مثلا دوره‌های متعددی برای واژگان زبان فارسی، یا آموزش اسپرانتو، زبان لاتین، زبان‌های محلی آفریقا و هر زبان نادری را در Memrise می‌توانید بیابید. البته کیفیت این دوره‌ها متغیر است و ممکن است برخی ناقص یا بدون تلفظ صوتی باشند، اما وجودشان یک امتیاز بزرگ است چون برای علاقه‌مندان حرفه‌ای زبان، منابع تکمیلی عالی به‌شمار می‌روند. اگر بخواهیم مقایسه کنیم، Memrise شاید از نظر تعداد واژه‌ها و عبارات آموزشی غنی‌ترین بانک را داشته باشد؛ چون علاوه بر محتوای رسمی، سال‌هاست کاربران به آن محتوا افزوده‌اند. این یعنی مثلا اگر در حال یادگیری زبان اسپانیایی هستید و به فوتبال هم علاقه دارید، می‌توانید یک دوره “اصطلاحات فوتبال به اسپانیایی” پیدا کنید و با لذت بیشتری یاد بگیرید.

مزیت اصلی Memrise سرعت و سرگرم‌کنندگی در یادگیری لغات است. هرگز حفظ کردن لغت تا این حد لذت‌بخش نبوده؛ چرا که Memrise با بازی‌های کوچک، ویدیوهای بامزه و مشارکت خلاقانه کاربران، فرآیند یادگیری را از حالت خشک و تکراری خارج کرده است. همچنین تنوع بالای دوره‌ها به شما اجازه می‌دهد دقیقا سراغ موضوعاتی بروید که به آنها علاقه دارید و همین انگیزه‌تان را دوچندان می‌کند. از طرف دیگر، متمرکز بودن بیش از حد بر فلش‌کارت ممکن است برای برخی خسته‌کننده یا ناکافی باشد؛ چون زبان فقط لغت نیست و مهارت‌هایی مثل جمله‌سازی آزاد، شنیدن مکالمات طولانی و نوشتن متن را نیز باید تقویت کرد. Memrise در این بخش‌ها در حال پیشرفت است (مثلا با افزودن MemBot و برخی تمرین‌های جمله‌سازی)، اما هنوز به جامعیت یک دوره کامل نمی‌رسد. بنابراین شاید بهترین راه این باشد که Memrise را در کنار یک اپلیکیشن مکمل مثل Busuu یا Mondly استفاده کنید؛ یکی برای یادگیری عمیق ساختارها و مکالمه، و دیگری برای تقویت حافظه واژگان. خوشبختانه استفاده از چند اپ به صورت همزمان در میان زبان‌آموزان حرفه‌ای رایج است، چرا که هر اپ یک بُعد از یادگیری را پوشش می‌دهد.

مقایسه نهایی و جدول ویژگی‌ها

هر چهار اپلیکیشن معرفی‌شده جزو برترین‌های دنیای آموزش زبان هستند، اما دیدیم که تمرکز و سبک کاری آن‌ها متفاوت است. دولینگو با رویکرد سرگرم‌کننده و رایگان خود، برای شروع یادگیری یک زبان جدید و ایجاد عادت روزانه عالیست؛ به‌خصوص برای کسانی که می‌خواهند از طریق بازی و رقابت با دیگران انگیزه بگیرند. ماندلی مناسب افرادی است که می‌خواهند مستقیماً وارد مکالمه شوند و از فناوری‌های به‌روز مانند واقعیت مجازی و گفتگوی هوشمند بهره ببرند؛ این اپ برای آماده‌شدن جهت مسافرت یا موقعیت‌های واقعی بسیار کاربردی است زیرا تاکیدش بر عبارات کاربردی است. بوسو انتخابی حرفه‌ای‌تر برای آنهایی است که یک برنامه منسجم مانند کلاس زبان اما در قالب اپ می‌خواهند؛ با Busuu می‌توانید از صفر تا متوسط را زیر نظر یک ساختار مشخص جلو بروید و در این مسیر از کمک مستقیم گویشوران بومی بهره‌مند شوید. در نهایت ممرایز به کار کسانی می‌آید که حافظه لغت‌شان را تقویت کنند یا در کنار یادگیری رسمی، دایره واژگانشان را گسترش دهند و از طریق ویدیوها و فلش‌کارت‌ها تفریحی یاد بگیرند. بسته به اینکه هدف شما چیست و چه سبکی را بیشتر می‌پسندید، می‌توانید یکی را بر دیگری ترجیح دهید. برای کمک به تصمیم‌گیری شما، جدول زیر به صورت خلاصه برخی ویژگی‌های کلیدی و تفاوت‌های این چهار اپلیکیشن را کنار هم قرار داده است:

در نهایت، انتخاب بهترین اپلیکیشن یادگیری زبان وابسته به نیازها و سبک یادگیری شماست. اگر هدف شما تفریح و شروع آسان است، دولینگو گزینه‌ای فوق‌العاده محسوب می‌شود. اگر می‌خواهید در مدت کوتاهی صحبت‌کردن کاربردی را یاد بگیرید و از تکنولوژی‌های جذاب لذت ببرید، ماندلی می‌تواند شما را شگفت‌زده کند. برای کسانی که به دنبال مسیر آموزشی منظم‌تر با پشتیبانی یک اجتماع بزرگ هستند، بوسو انتخاب اول خواهد بود. و اگر می‌خواهید گنجینه لغاتتان را به سرعت پربار کنید و در هر فرصتی چند فلش‌کارت به ذهن بسپارید، ممرایز یار وفادار شما خواهد بود. البته هیچ قانونی وجود ندارد که فقط یکی را برگزینید بسیاری از زبان‌آموزان موفق از ترکیب دو یا چند اپلیکیشن بهره می‌گیرند تا همه مهارت‌ها را پوشش دهند. به عنوان مثال، می‌توانید روزانه هم در دولینگو درس بخوانید، هم چند کلمه جدید در ممرایز حفظ کنید و گهگاه در Busuu با یک دوست اسپانیایی‌زبان تمرین نوشتن کنید. مهم این است که روشی را بیابید که برای شما سرگرم‌کننده و پایدار باشد. هر چهار اپلیکیشن معرفی‌شده امتحان خود را پس داده‌اند و جزو بهترین اپلیکیشن‌های یادگیری زبان هستند؛ اکنون نوبت شماست که با توجه به این بررسی، آنچه را که بیشتر با اهداف و روحیاتتان سازگار است انتخاب کنید و قدم در مسیر یادگیری یک زبان تازه بگذارید. موفق باشید!